Automatisering kan de industrie lokaal verankeren

In de studio van het Belgische zakenblad De Tijd / L’Echo is de podcast Tomorrow Talks opgenomen over het thema digitalisering. Slimme robots en AI maken hun intrede in de fabriek. Hoe gaan we in de toekomst om met lokale werkgelegenheid? ‘Automatisering en data zijn de sleutel’, zeggen Johan Potargent, CEO bij AMS Robotics, Ben van Roose van branchevereniging Agoria en David Kemps van ABN AMRO.

Johan Potargent heeft AMS Robotics opgericht in 2006 in Bilzen (België). ‘In eerste instantie focusten we op automatiseringsprojecten in de autosector, met klanten als Volvo, Porsche, Audi, Mercedes en BMW. Maar op een bepaald ogenblik moet elk bedrijf zich heruit durven te vinden. Dan hebben we een eigen product in de markt gezet. Onze Robomould-technologie voor de fabricage van holle kunststofproducten draait om het verzamelen van data die we verwerken om er een kwalitatief hoogstaand product van te maken. De data worden veel belangrijker dan de machine zelf.’

‘Johan en zijn bedrijf zijn frontrunners’, vindt Ben Van Roose. ‘Veel bedrijven zijn nog niet aan de slag met data. Eerst moet je sensoren installeren, data verzamelen, visualiseren en analyseren voor je ze kan gebruiken voor predictive maintenance en kwaliteitswaarborging en eventueel andere businessmodellen.’

Volgens David Kemps gaat de industrie 4.0 of Smart Industry ook over connectiviteit. ‘Alles moet bij elkaar komen voor een efficiëntieslag. De samenwerking zit bij je ketenpartners, je toeleveranciers, je logistieke partners en je afnemers, ook als die niet in België of Nederland zitten.’

Hoe kan je data zonder veiligheidsrisico delen?

Van Roose: ‘Uit een recente studie van het Belgische telecombedrijf Proximus blijkt dat één op de drie Belgische bedrijven in 2022 te maken kreeg met hacking. Zes op tien daarvan zijn grotere bedrijven. Een derde van die aanvallen brengt inactiviteit met zich mee en één op vijf leidt tot een productiestop van meer dan een week. Dat zijn significante cijfers. Tegen 2025 willen we 95 procent van de bedrijven met een cybersecurity-actieplan aan de slag laten gaan, een absolute need-to-have.’

Kemps: ‘De trend is dat juist het midden- en kleinbedrijf aangevallen wordt. Hackers proberen via kleinere toeleveranciers in de systemen van de grote spelers te geraken. Omdat alles steeds meer digitaal verbonden wordt, kunnen zij overspringen van een klein bedrijf naar een groter target.’

Ook duurzaamheid wordt belangrijker in het productieproces

Potargent: ‘Een robot is na vijf of acht jaar theoretisch en boekhoudkundig misschien afgeschreven, maar fysiek kan die machine gemakkelijk twintig jaar mee. Hij krijgt dan een nieuw leven in kleinere bedrijven. Een andere belangrijke denkoefening is onze omgang met materialen. Met onze Robomould-technologie kan je mindere zuivere, gerecyclede materialen verwerken om in te zetten.’

Kemps: ‘Door goed gebruik te maken van data en door je processen goed op elkaar af te stemmen, produceer je minder afval, heb je lagere faalkosten en minder energieverbruik. Die data kan je opvolgen in een digitale variant van je productieproces. Ook eventuele aanpassingen of oplossingen voor productieproblemen kan je dan eerst simuleren. Met sensoren kan je kijken wanneer een product hapert en kan je het probleem oplossen zonder de productie stil te leggen. Bij periodiek onderhoud moet je elke zes maanden gewoon alles vervangen.’

“‘Ik denk dat een bedrijf zich aantrekkelijker maakt voor jonge medewerkers door repetitieve bezigheden te automatiseren en hen creatief uit te dagen.’”

Hoe kan je digital twinning nog toepassen?

Kemps: ‘Stel je voor dat BMW voor de botstest geen auto’s meer tegen een muur hoeft te laten rijden met crash dummies erin. Met een simulatieprogramma kan je alle materialen in een model weergeven zodat je ze digitaal tegen een blok beton kan laten rijden. Dat is een enorme kostenpost die je kan schrappen. Ook time-to-market, om iets snel op de markt te kunnen brengen, wordt steeds belangrijker.’

Hoe zou u de competitiviteit aanmoedigen?

Van Roose: ‘De ondernemers die de maakindustrie in België houden, zijn helden. Ze worden uitgedaagd in loonkosten, onderzoek en ontwikkeling, energie, de war on talent, … Robotisering kan hen helpen. We hebben sowieso mensen tekort, liefst 600.000 tegen 2030. Met automatisering word je competitiever en kan je een bedrijf hier op langere termijn verankeren. Robotisering en automatisering zijn eerder een partner dan een bedreiging.’

Heeft u nog nuttige tips?

Kemps: ‘De digitalisering draait niet alleen om het verhogen van efficiëntie of arbeidsproductiviteit. Je kan ook de kwaliteit verhogen. Daardoor kan je als bedrijf sneller reageren. Als je in een tijd waarin een schip vastzit in het Suezkanaal, een oorlog losbarst of corona uitbreekt geen realtime inzicht hebt in de processen van je bedrijf, ben je per definitie te laat en kan je je voorraden, productie en mensen niet meer sturen. Met digitalisering kan je dat wel oplossen. Ik denk bovendien dat een bedrijf zich aantrekkelijker maakt voor jonge medewerkers door repetitieve bezigheden te automatiseren en hen creatief uit te dagen.’

“Digitalisering draait niet alleen om hogere van efficiëntie of arbeidsproductiviteit. Betere kwaliteit en sneller en betere beslissingen nemen door actueel data inzicht is zeker zo belangrijk.”

Van Roose. ‘De uitdaging ligt in keep it simple. Je moet niet digitaliseren om te digitaliseren. Het is een middel en een proces. Je doet het stap voor stap en samen met de mensen die je al aan boord hebt.’